Lansingerland stelt uitgangspunten pilot langdurige opvang Oekraïners vast

In de Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond loopt sinds april 2022 een pilot “Lange termijn opvang Oekraïne”. De gemeenten Vlaardingen en Lansingerland geven vorm aan deze pilot om te verkennen wat er nodig is om grootschalige opvang te realiseren.

De oorlog tussen Rusland en Oekraïne heeft een grote stroom ontheemden uit Oekraïne met zich meegebracht. Mensen die helaas huis en haard moesten achterlaten. De eerste opvang wordt gerealiseerd in verschillende opvanglocaties in de regio en bij particulieren. Echter, het verloop van de oorlog en de wederopbouw van Oekraïne laat zich lastig voorspellen. De mensen die hier nu tijdelijk zijn, hebben meer tijd nodig. En dus ook huisvesting. Een noodopvang is niet geschikt voor langdurige bewoning en voor het opbouwen van een zelfstandig tijdelijk bestaan in ons land. Ook aan particuliere opvanglocaties zitten veelal grenzen. Er wordt nu ingezet op flexibele woonvormen voor tijdelijke opvang. De pilot moet helderheid geven in waar dit kan, hoe het gerealiseerd kan worden en wat er wettelijk en juridisch nodig is om dit te doen.

Uitgangspunten pilot in Lansingerland

In het begin van de pilot waren de uitgangspunten:

• Grootschalige lange termijn opvang realiseren voor 1000 tot 1500 mensen
• Inzet van tijdelijke woningen, zonder permanent karakter maar wel verplaatsbaar (flex)
• Geen impact op huidige woningmarkt en voor woningzoekenden of op voorzieningen voor huidige inwoners. Zoals wachtlijsten voor jeugdzorg en of huisartsen
• Indien mogelijk, juist een toevoeging van flexwoningen voor lokale woningzoekenden
• Vorm van een tijdelijk samenlevingsvorm met voorzieningen en op een locatie waar bouwen mogelijk is
• De beoogde locatie voor Lansingerland: Bleizo-West. Een nog te ontwikkelen gebied in het noorden van de gemeente
• Vergoeding van de kosten door het Rijk
• Draagvlak bij omwonenden

Aan de slag

Lansingerland is aan de slag gegaan met de uitwerking van de pilot, in de vorm van een business case. Gaandeweg het proces werd duidelijk dat er haken en ogen zaten aan de eerder gestelde uitgangspunten. Zo zijn de gronden in Bleizo-West via een gemeenschappelijke regeling gezamenlijk eigendom van Lansingerland en de gemeente Zoetermeer. Plannen voor het realiseren van opvang moet in samenwerking met deze gemeente plaatsvinden. Een ander knelpunt is het bestemmingsplan, dat nu nog niet ‘wonen’ is. En er ligt een reservering bij de provincie voor het plaatsen van windmolens.

Burgemeester van Lansingerland, Pieter van de Stadt: “Wij begrijpen de noodzaak voor de bouw van tijdelijke huisvesting voor mensen uit Oekraïne heel goed. Als gemeente willen wij hier graag invulling aan geven. Alleen komt er veel meer bij kijken, dan je wellicht als buitenstaander zou denken. Met alleen een stuk geschikte grond ben je er niet. Het moet bouwrijp zijn, er moeten nutsvoorzieningen liggen, wegen aangelegd worden en zijn voorzieningen nodig zoals een school of supermarkt. Bovenal moeten alle partijen het eens zijn dat het op de locatie gerealiseerd mag en kan worden. Dit is best een uitdaging, want elke partij stelt veel eisen aan de opgave. En soms zijn het eisen waar je niet aan kunt voldoen. Het lijkt dan spaak te lopen en dat zou zonde zijn. Alleen de pilot op zichzelf is al een heel leerzaam traject.”

In de eerste instantie was ook de wens om niet alleen flexwoningen te bouwen voor mensen uit Oekraïne, maar ook voor woningzoekenden, zoals spoedzoekers. Juist omdat dit de integratie van mensen bevorderd. (advies Vluchtelingenwerk NL) Het is nog steeds de wens, maar door leerpunten uit de pilot krijgt het een andere invulling op basis van een eerdere notitie van het college over dit onderwerp.

Wensen en bedenkingen

Op 14 juni heeft de gemeenteraad van Lansingerland haar wensen en bedenkingen kenbaar gemaakt tijdens de presentatie van de business case. Waarvan de belangrijkste zijn:

• Niet grootschalig, maar begin kleiner en meer decentraal op minimaal 2 locaties
• Lansingerland draagt meer dan evenredig bij binnen de Veiligheidsregio
• Begin met opvang voor 100/150 per locatie (max.300), ga monitoren hoe dit gaat en breid eventueel in een latere fase verder uit
• Focus wel op de toekomst, maar doe nu wat nu kan en binnen bereik ligt

“Het college heeft de wensen en bedenkingen van de gemeenteraad en de leerpunten uit de pilot meegenomen in het besluit dat zij 21 juni nam”, aldus de burgemeester. “We kunnen de pilot met de voorliggende uitgangspunten uitvoering geven en nu opvang bieden aan 300 Oekraïner op 2 locaties, maar dan is het wel belangrijk dat alle handen op elkaar gaan. Anders lukt het niet, maar de urgentie blijft en de nood onverminderd hoog.”

Vervolg

De business case wordt uitgewerkt met de nieuwe kaders en besluiten. De gemeente Zoetermeer wordt weer betrokken bij het vervolg van het traject om tot overeenstemming komen. Ook de provincie wordt aangeschreven om de pilot werkelijkheid te laten worden. Het Rijk heeft nog geen definitieve toezegging gedaan op de vergoeding voor het realiseren van huisvesting. Hierover moet nog meer duidelijkheid komen. Burgemeester Pieter van de Stadt: “Ook blijft Lansingerland kijken naar een mix met woningzoekenden, zoals spoedzoekers. Alleen het aantal woningen wordt bijgesteld, omdat de pilot wordt bijgesteld. Het is nog steeds de wens om het wel te doen. We blijven oog hebben voor de woningnood in het land en onze gemeente. De uitwerking van het nieuwe voorstel volgt zo snel mogelijk.”

Naar verwachting is de nieuwe uitwerking van de business case eind deze zomer gereed.