Resultaten Gezondheidsmonitor 2023

De resultaten van de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 zijn bekend. Dit is een landelijk onderzoek, om de 4 jaar, naar gezondheid, welzijn en leefstijl onder jongeren uit klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs, uitgevoerd door de GGD’en en de RIVM. De belangrijkste resultaten, ook voor Lansingerland, leest u in dit artikel.

Minder 2^e en 4^e klassers zijn positief over hun eigen gezondheid dan voorgaande jaren. Ook hun mentale gezondheid laat na de coronapandemie nog geen herstel zien. Daarnaast zien we een toename van ongezond gedrag, zoals vapen en problematisch gebruik van sociale media.

Minder vaak positief over eigen gezondheid

We zien al langer dat de ervaren gezondheid van jongeren afneemt. In 2015 gaf nog bijna 9 op de 10 jongeren (88%) aan hun gezondheid als (zeer) goed te ervaren. Bij de laatste meting in 2023 is dit gedaald naar 8 op de 10 (80%). Deze afname in ervaren gezondheid is zichtbaar in bijna alle GGD-regio’s.

Mentale gezondheid nog niet hersteld

Bij de vorige meting, in 2021 (in coronatijd), zagen we dat jongeren zich minder gelukkig voelen. Bij deze meting zien we dat dit is gestabiliseerd. Ten opzichte van vóór de coronaperiode in 2019, ervaren jongeren meer stress. De belangrijkste oorzaak van stress onder jongeren is school of huiswerk (35%). Ook krijgen jongeren vaak stress door de combinatie van alles wat ze moeten doen (30%). Daarnaast is het aandeel jongeren dat in de laatste 3 maanden op school en/of online werd gepest gestegen van 11% in 2019 naar 18% in 2023. De vorige meting vond midden in de coronaperiode plaats, toen veel maatregelen golden die invloed hadden op het welbevinden van jongeren. Het is zorgwekkend dat de resultaten sindsdien niet zijn hersteld of verbeterd.

Toename ongezond gedrag

Alarmerend is de toename van het aandeel jongeren dat vapet (e-sigaret rookt): dit aantal is de laatste 4 jaar meer dan 4 keer zo groot geworden. In 2019 vapete 2% van de jongeren wekelijks, in 2023 is dat 9%. Ook roken meer jongeren wekelijks sigaretten of shag (van 4% in 2019 naar 6% in 2023). Samen met de toename van vapen, betekent dit dat het rookgedrag van jongeren sterk is gestegen: 11% van de jongeren rookt en/of vapet nu wekelijks (ten opzichte van 5% in 2019). Ook het risico op problematisch gebruik van social media neemt toe. Inmiddels loopt 13% van de jongeren risico op problematisch gebruik van sociale media, in 2019 was dat nog 8%. Deze jongeren geven onder andere aan dat zij hierdoor slaaptekort hebben of hun huiswerk afraffelen door gebruik van sociale media.

Wat valt op in Lansingerland?

In Lansingerland hebben 433 jongeren uit klas 2 en klas 4 meegedaan, dit is 21% van alle 2^e en 4^e klassers in Lansingerland.

Actief in de vrije tijd

Het aandeel dat minimaal 5 dagen per week minstens 1 uur per dag beweegt, is vergelijkbaar met het gemiddelde in de regio (40% versus 41%). Dit aandeel is net als op regioniveau lager dan in de voorgaande jaren. 4^e klassers sporten vaker in clubverband dan gemiddeld (81%versus 73% en73%). 2^e klassers hebben vaker een bijbaantje dan hun leeftijdgenoten in de regio (35% versus 24%).

Minder vaak positief over eigen gezondheid

• In de regio is het aandeel jongeren met een goede gezondheid over de jaren heen afgenomen. Dit geldt ook voor Lansingerland.
• Daarnaast hebben 2^e klassers in Lansingerland minder vaak een goede ervaren gezondheid in vergelijking met het gemiddelde van de 2^e klassers in Nederland (76% versus 82%).

2^e klassers scoren ongunstig op mentale gesteldheid, vierdeklassers juist gunstiger

• De 2^e klassers uit Lansingerland geven vaker aan dat ze zich eenzaam hebben gevoeld dan hun leeftijdsgenoten in de regio en in Nederland (38% versus 29% en 28%).
• Ook zitten ze vaker niet lekker in hun vel (40% versus 30% en 25%). Het geluksgevoel onder 2^e klassers is lager dan bij hun leeftijdsgenoten in Nederland (70% versus 78%).
• Daarnaast geven zij vaker dan hun leeftijdsgenoten uit de regio en uit Nederland aan dat ze in het afgelopen jaar serieus over suïcide hebben nagedacht (36% versus 26% en 21%).
• Ook op stress, veerkracht en weerbaarheid scoren ze minder gunstig dan het landelijk gemiddelde.
• Onder 4^e klassers is het geluksgevoel juist hoger (83% versus 77% en 76%).
• 4^e klassers hebben daarnaast minder vaak over suïcide nagedacht dan hun leeftijdgenoten in Nederland gemiddeld (13% versus 20%).
• Ook ervaren 4^e klassers minder (zeer) vaak stress (42% versus 50% en 51%).
• Net als op regioniveau is het pesten op school bij jongeren in Lansingerland tussen 2019 en 2023 verdubbeld van 7% naar 14%. Ook het online pesten laat over de jaren een stijging zien van 4% in 2019 naar 9% in 2023.

Gebruik alcohol, vapen en roken

• De alcoholconsumptie onder jongeren in Lansingerland is toegenomen, zowel in klas 2 (7% in 2021; 13% in 2023) als klas 4 (25% in 2021 33% in 2023).
• Ook is het aandeel 2^e klassers dat wekelijkse vapet hoger in Lansingerland (15% versus 8% in de regio  en 6% landelijk). Daarnaast roken zij vaker wekelijks dan gemiddeld in Nederland (6% versus 3%) en nam het aandeel rokers toe van 2 % in 2021 naar 6% in 2023. Onder 4^e klassers is het aandeel wekelijkse rokers juist lager dan gemiddeld in Nederland (5% versus 9%).

Alle resultaten van de Gezondheidsmonitor Jeugd vindt u op de website van de Rijksoverheid.